Η αριστερά μέχρι σήμερα

Η οικονομική κρίση θα έχει επώδυνες συνέπειες για το σύνολο των εργαζομένων και στην ουσία θα θέσει σε δοκιμασία τα όρια αντοχής τόσο του συστήματος όσο και της ίδιας της αριστεράς που μέχρι στιγμής δεν δείχνει ικανή να απειλήσει τον καπιταλισμό από ιδεολογική, πολιτική και οργανωτική σκοπιά.

Μια αριστερά που εγκλωβίστηκε στην διαχείριση του κεφαλαιοκρατικού τρόπου παραγωγής για την βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης των εργαζομένων, θέτοντας αυτόματα τα θεμέλια της ίδιας της απαξίωσης της. Υπηρετώντας το αστικό κράτος και συμμετέχοντας στην διαχείριση των καπιταλιστικών θεσμών και προβλημάτων, αφομοιώθηκε από το αστικό σύστημα και διαλάλησε ότι δεν έχει λόγο ύπαρξης στην πολιτική σκηνή του τόπου. Ιδιαίτερα μετά την κατάρρευση των «κομμουνιστικών» κρατών.

Χάνοντας την επαφή με την ιδιαίτερη αποστολή της, την απελευθέρωση των εργαζομένων από τα δεσμά της ταξικής και κρατικής κοινωνίας, απεμπόλησε στην ουσία οποιονδήποτε επαναστατικό και ανατρεπτικό στόχο του παρελθόντος. Η αναθεώρηση των στόχων της (Βάρκιζα και μετά) σε βάθος χρόνου, είχε ως αποτέλεσμα την απώλεια της επαφής της με τις ανάγκες της κοινωνίας.

Ο τρόπος που κατανόησε και ερμήνευσε τον κομμουνισμό αποκαλύπτει το χάσμα μεταξύ της κοινωνίας και των αριστερών αξιών. Η εμβέλεια των στόχων της δεν ξεπερνούν τους καλύτερους ορθολογικούς καπιταλιστικούς στόχους (καλύτερους μισθούς, κράτος πρόνοιας κλπ), αφήνοντας στο πλάι την επαναστατική ικανότητα των ανθρώπων να δημιουργούν την ιστορία και την κοινωνία τους όπως επιθυμούν και τους ταιριάζει.

Η γνώση ότι η κοινωνική χειραφέτηση κατακτάται όταν οι κοινωνικοί αγώνες έχουν σαν στόχο την ανατροπή του καπιταλισμού παραμερίστηκε και αντικαταστάθηκε από την θεωρία του εντός του συστήματος ταξική πάλη με την αυταπάτη ότι θα επιτευχθεί η κομμουνιστική συνείδηση και προοπτική. Και απέτυχε. Ναι για αυτό απέτυχε η αριστερά. Απέτυχε γιατί συνέβαλε στην ταύτιση των εργαζομένων με το κόμμα και όχι με την ακηδεμόνευτη ταξική πάλη που συστρατεύεται με όλες τις κοινωνικές ομάδες για την ανατροπή του καπιταλισμού.

Οι σημερινές κοινωνικές συνθήκες δε ευνοούν την σταλινική ολοκληρωτική εκδοχή του κομμουνισμού που αφειδώς προπαγανδίζει το γραφειοκρατικό ΚΚΕ και ίσως κάποιοι σκληροπυρηνικοί αριστεροί που αυτοαποκαλούνται αυτάρεσκα και δογματικά κομμουνιστές. Το ιδεολόγημα «της ταξικής πάλης εντός του συστήματος», παρέσυρε και διέλυσε κάθε ελπίδα κάθε στόχο και κάθε σκοπό που διαμόρφωναν μέχρι τότε η επαναστατική, ιστορική και κοινωνική προοπτική του κομμουνισμού.

Η αριστερά ποδηγέτησε τον ταξικό αγώνα με τις κάθετες γραφειοκρατικές δομές και αφού τον εγκλώβισε στον ρόλο του κομματικού οπαδού λασπολογεί (κυρίως το ΚΚΕ) επιτιθέμενο σε οποιαδήποτε κίνηση από τα κάτω δεν ελέγχει. Η σημερινή αριστερά ετεροπροσδιορίζεται ως αντικαπιταλιστική αντιμονοπωλιακή και άλλα αντί χωρίς όμως να θέτει στρατηγικούς στόχους υπέρβασης και αντικατάστασης αυτού του απάνθρωπου συστήματος με κάτι συγκεκριμένο και απτό.

Δεν έχει όραμα η σημερινή αριστερά και δεν πείθει με την παρελθοντολογία της ούτε με την ασαφή μελλοντολογία της, ούτε καν με την προοπτική της ένωσης της. Δεν μπορεί και ίσως δεν θέλει την σύγκρουση με το κεφάλαιο ενώ ταυτόχρονα στο όνομα της μαζικής αποδοχής και της εύρυθμης λειτουργίας της Δημοκρατίας απεμπόλησε κάθε επαναστατικό πρόταγμα κάνοντας τον κόσμο της να περιμένει στωικά την Δευτέρα παρουσία ή στην καλύτερη των περιπτώσεων να αγωνίζεται για την βελτίωση των συνθηκών του μέσα στον καπιταλισμό.

Το κίνημα του Δεκέμβρη του 2008 ταρακούνησε την αριστερά και ίσως την αναγκάσει να επαναπροσδιορίσει τον δρόμο, τον λόγο και την τακτική της. Ο Δεκέμβρης του 08 της υπενθύμισε τον ρόλο της φύοντας νέους σπόρους που θα καρποφορήσουν στο μέλλον επαναφέροντας στο προσκήνιο τα ακηδεμόνευτα κινήματα. Βέβαια οι επιμέρους κινηματικές πολιτικές και τα κινήματα γενικότερα, όταν είναι απογυμνωμένα από κάθε ιδέα κοινωνικού μετασχηματισμού, λειτουργούν όπως ακριβώς και οι «πρώτες βοήθειες» πριν από το χειρουργείο. Δεν επαρκούν αν δεν εμποτίζονται με την ιδέα και την γνώση της περεταίρω κλιμακούμενης δράσης.

Το σημαντικότερο αποτέλεσμα του Δεκέμβρη ήταν η απογύμνωση της αριστεράς, που έχοντας ασπαστεί τους καθεστωτικούς θεσμούς άφησε τις έννοιες της αυτονομίας, της αυτό-οργάνωσης και της άμεσης δημοκρατίας να τις διεκδικεί και να τις προβάλλει ο ακραίος αριστερός χώρος. Όμως μια μερίδα του χώρου αυτού πιστό στην "αποτελεσματικότητα" της "άμεσης δράσης και της ένποπλης πάλης τώρα" λειτουργεί εγωϊστικά και ατομικά ξεχνώντας ότι μια ιδέα για να καρποφορίσει χρειάζονται χρόνια κυοφορίας, σταθερό προσανατολισμό και μαζικό κίνημα. Ενώ η κρατική και η τηλεοπτική προπαγάνδα λειτουργεί ανασταλτικά για την εισροή περισσότερου κόσμου στις διαδικασίες αυτές.

Η απαξίωση των θεσμών αντιπροσώπευσης από την κοινωνία συμπεριλαμβανομένων και αυτών της συνδικαλιστικής αντιπροσώπευσης των εργατών και των δημόσιων υπαλλήλων δεν άφησε την καθεστωτική αριστερά στο απυρόβλητο. Αντίθετα την συμπεριλαμβάνει ισότιμα μέσα σε αυτό το πλαίσιο με το οποίο ο κόσμος διαρρηγνύει τις σχέσεις του σιγά αλλά σταθερά.

Το αποτέλεσμα το βλέπουμε σε κάθε εκλογική αναμέτρηση όπου η αριστερά μην μπορώντας να παλέψει τόσο τους ιδεολογικούς μηχανισμούς του κράτους όσο και τα καθεστωτικά ΜΜΕ περιφέρεται μεταξύ σφύρας και άκμονος έχοντας χάσει ταυτόχρονα κάθε επαφή με το κομμάτι της κοινωνίας (30% αποχή), που αντιστρατεύεται την εκμετάλλευση, την γραφειοκρατία, την βία και την ιεραρχία του συστήματος ή που είναι αδιάφορο και απαθές.

Σίγουρα ζούμε σε δύσκολες εποχές που η διεξαγωγή συμπερασμάτων είναι θολή και ασαφής. Ως εκ τούτου είναι αναγκαία σήμερα η θεωρητική επανοικοδόμηση του κομμουνισμού και ο επαναπροσδιορισμός των προϋποθέσεων και των τάσεων που θα δημιουργήσουν την κομμουνιστική κοινωνία. Και αυτός ο αναστοχασμός όσο θεωρητικός και να φαντάζει έχει πρακτική και καθημερινή αξία… επανασυνδέει την δράση με την θεωρία καθιστώντας πιο! εφικτή την ανατροπή του καπιταλισμού…

Η παρούσα πολύ-επίπεδη κρίση ίσως αποτελέσει για την αριστερά το σημείο επαναπροσδιορισμού της, αν πραγματικά εμβαθύνει στην οικονομική και κοινωνική κρίση και την αναδείξει ως δομικό συστατικό ενός συστήματος που λειτουργεί ενάντια στους πολλούς εκμεταλλευόμενους από μια χούφτα ανικανοποίητων κεφαλαιοκρατών… αν όχι, ο καπιταλισμός θα ανασυγκροτηθεί και θα ανακαλύψει νέα εδάφη για να συντηρηθεί…